Dişler, ağızda bulunan ve yiyecekleri ısırmak, kesmek ve çiğnemek gibi işlevleri olan sert yapılardır. Dişler, dışarıdan görünen mine, ortada bulunan dentin ve içteki sinir ve damarları içeren pulpa olmak üzere üç katmandan oluşur. Dişler, ağız bakımı yapılmadığında veya yeterli olmadığında çürüyebilir. Çürüme, ağızda yaşayan bakterilerin şekerli ve nişastalı yiyeceklerle beslenerek asit üretmesi sonucu oluşur. Asit, mine tabakasını zayıflatır ve küçük delikler açar. Bu delikler büyüdükçe dentin ve pulpa tabakalarına ulaşır ve ağrı, enfeksiyon ve diş kaybına neden olabilir. Çürüğü önlemek için düzenli olarak diş fırçalamak, diş ipi kullanmak, florürlü diş macunu ve ağız çalkalama suyu kullanmak, şekerli ve nişastalı yiyecekleri azaltmak ve düzenli olarak diş hekimine gitmek gerekir.

Diş hassasiyeti, dişlerde sıcak, soğuk, tatlı veya ekşi yiyecek ve içeceklerle temas ettiğinde ortaya çıkan şiddetli ve ani bir ağrı olarak tanımlanabilir. Diş hassasiyeti, dişlerin koruyucu tabakalarının aşınması veya zarar görmesi sonucu oluşur. Bu durumda, dişin içindeki sinirleri çevreleyen dentin tabakası dış etkilere karşı duyarlı hale gelir. Diş hassasiyetinin nedenleri nelerdir? Diş hassasiyetinin oluşmasında birçok faktör rol oynayabilir. Bunlardan bazıları şunlardır: - **Yanlış fırça kullanma:** Sert kıllı veya aşınmış bir diş fırçası kullanmak, diş minesi ve diş etlerine zarar verebilir. Bu nedenle, yumuşak kıllı ve düzenli olarak değiştirilen bir diş fırçası tercih edilmelidir. - **Yanlış diş macunu kullanma:** Aşındırıcı veya beyazlatıcı özelliği olan diş macunları, diş minesi ve dentin tabakasını inceltebilir. Bu nedenle, hassasiyete karşı koruyucu ve florürlü bir diş macunu kullanılmalıdır. - **Dişleri sert fırçalama:** Dişleri çok sert veya yanlış bir teknikle fırçalamak, diş minesi ve diş etlerinin yıpranmasına neden olabilir. Bu nedenle, dişleri nazikçe ve dairesel hareketlerle fırçalamak gerekir. - **Aşırı tatlı ya da asitli besinler tüketme:** Tatlı, asitli veya ekşi yiyecek ve içecekler, diş minesi ve dentin tabakasını eritebilir. Bu nedenle, bu tür gıdaların tüketimi sınırlandırılmalı veya tüketimden sonra ağız suyu ile durulanmalıdır. - **Aşırı sıcak ve soğuk besinler tüketme:** Sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekler, dentin tabakasındaki kanalcıkları uyararak sinire ulaşabilir. Bu nedenle, bu tür gıdaların tüketimi azaltılmalı veya ılık şekilde tüketilmelidir. - **Uyku sırasında diş sıkma:** Diş sıkma veya gıcırdatma, diş minesi ve dentin tabakasının aşınmasına ve çatlamasına neden olabilir. Bu nedenle, uyku sırasında diş sıkma alışkanlığı olan kişilerin bir diş hekimine başvurarak gece plağı kullanmaları önerilir. - **Diş eti çekilmesi:** Diş eti hastalığı, yaşlanma, yanlış fırçalama gibi sebeplerle diş etleri çekilebilir ve dişi kaplayan kök yüzeyi açığa çıkabilir. Bu durumda, dentin tabakası dış etkilere daha duyarlı hale gelir. Bu nedenle, diş eti sağlığına dikkat edilmeli ve gerektiğinde tedavi edilmelidir. - **Çatlamış veya parça kopmuş bir diş:** Dişi zorlayan bir travma, kaza veya sert bir cisim ısırmak sonucu dişte çatlama veya kırılma oluşabilir. Bu durumda, mine tabakası hasar görür ve dentin tabakası açığa çıkar. Bu nedenle, böyle bir durumda vakit kaybetmeden bir diş hekimine başvurulmalıdır. - **Bazı diş tedavileri:** Diş beyazlatma, diş temizliği, diş teli veya dolgu gibi bazı diş tedavileri, geçici olarak diş hassasiyetine neden olabilir. Bu durum genellikle birkaç gün içinde geçer. Ancak devam ederse bir diş hekimine danışılmalıdır. Diş hassasiyeti nasıl tedavi edilir? Diş hassasiyetinin tedavisi için öncelikle hassasiyete neden olan faktörlerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması gerekir. Bunun için bir diş hekimi muayenesi yapılmalıdır. Diş hekimi, dişlerin durumunu değerlendirerek uygun bir tedavi planı hazırlayabilir. Diş hassasiyetinin tedavisinde kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır: - **Florürlü cila uygulama:** Diş hekimi, hassas bölgelere florürlü bir cila sürerek dişi güçlendirmeye ve korumaya yardımcı olabilir. Bu işlem genellikle 5-10 dakika sürer ve ağrısızdır. - **Florürlü diş macunu reçeteleme:** Diş hekimi, florür miktarı yüksek bir diş macunu reçeteleyerek günlük kullanımını önerir. Bu diş macunu, dentin tabakasındaki kanalcıkları tıkayarak hassasiyeti azaltır. - **Dental restorasyon yerleştirme:** Diş hekimi, mine kaybı olan bölgeleri desteklemek için bir dolgu, kaplama veya inley gibi bir dental restorasyon yerleştirebilir. Bu işlem, dişi korur ve estetik açıdan da iyileştirir. - **Diş eti cerrahisi:** Diş hekimi, diş eti çekilmesi nedeniyle açığa çıkan kök yüzeyini kapatmak için bir diş eti cerrahisi yapabilir. Bu işlem, dişi korur ve diş eti sağlığını iyileştirir. Diş hassasiyetinden korunmak için neler yapılmalıdır? Diş hassasiyetinden korunmak için ağız ve diş sağlığına dikkat edilmelidir. Bunun için şu önlemler alınabilir: - **Günlük ağız bakımı yapmak:** Dişler günde en az iki kez yumuşak kıllı bir fırça ve florürlü bir macun ile fırçalanmalıdır. Ayrıca, günde bir kez diş ipi ve ağız gargarası kullanılmalıdır. - **Hijyeni sağlamak:** Ağız hijyeni için düzenli olarak diş hekimine gidilmeli ve profesyonel bir diş temizliği yaptırılmalıdır. Ayrıca, ağız içindeki bakterilerin üremesini önlemek için bol su içilmeli ve şekersiz sakız çiğnenmelidir. - **Asitli yiyecek ve içecek tüketmemek:** Asitli yiyecek ve içecekler, diş minesi ve dentin tabakasını eritebilir. Bu nedenle, bu tür gıdaların tüketimi sınırlandırılmalı veya tüketimden sonra ağız suyu ile durulanmalıdır. - **Sıcak ve soğuk besinler tüketmemek:** Sıcak ve soğuk yiyecek ve içecekler, dentin tabakasındaki kanalcıkları uyararak sinire ulaşabilir. Bu nedenle, bu tür gıdaların tüketimi azaltılmalı veya ılık şekilde tüketilmelidir. - **Diş sıkma alışkanlığından kurtulmak:** Diş sıkma veya gıcırdatma, diş minesi ve dentin tabakasının aşınmasına ve çatlamasına neden olabilir.